Аңдатпа

Философияда аз зерттелген мәселелердің бірі сыйлық алмасу құбылысын зерттеу болып табылады. Философиялық ой тарихында бұл мәселеге жеткілікті көңіл бөлінбеген. Дегенмен, әрбір философиялық концепцияда көптеген философтар тарихи уақыт талабына қарай осы мәселеге тоқталды. Заманауи жағдайда сыйлықты тек әлеуметтік байланыстың нысаны ретінде ғана емес, сонымен бірге биліктің субьектілік құрылымдары мен мәдени нормаларын бұзудың құралы ретінде қарастыратын Дж.Бодрияр, М.Фуко, Ж.Делез және т.б. сияқты құрылымдық және постструктуралистік, содан кейін постмодернистік философияның бірқатар өкілдері бұл мәселеге назар аудара бастады. Осы мақаланың авторлары неге бұлай болып жатқанына  қызуғышылық танытады. Мақала авторларының пікірінше, бұл құбылысты түсіну үшін сыйлық пен сыйлық алмасудың философиялық түсіндірмелеріне жүгіну керек. Бұл тәсіл батыстық интеллектуалдық дәстүрдегі (Т. Мор мен Г.Гегельден постструктурализмге дейін) осы концепцияның эволюциясын талдап қана қоймай, оның қазіргі әлеуметтік процестерді түсінудегі сыни қабілетін анықтауға мүмкіндік береді.

Мақаланын авторалары сыйлық алмасу феноменін зерттеудің әртүрлі философиялық аспектілерін қарастырады - сыйлықты қоғамға қызмет ету актісі ретінде утопиялық және ағартушылық тұрғыдан түсінуден сыйлықты эквивалентті айырбастау жүйесін бұзатын символдық қимыл ретіндегі постструктуралистік көзқарасқа дейін. Т.Мордағы, Г.В.Ф.Гегельдегі, Д.Дидродағы, Ш.Леви-Стростағы, М.Фукодағы, Дж.Бодриярдағы, Ж.Делездегі және Ф.Жюльендегі сыйлықтың философиялық концепциялары талданады. Сыйлықтың әртүрлі функцияларына ерекше назар аударылады: гносеологиялық, әлеуметтік, моральдық, саяси және деконструктивтік.

Түйін сөздер: сыйлық алмасу; мойындау; құрылым; символдық алмасу; экономикалық алмасу; қуат; шизоанализ; утопия.