ҚАЗІРГІ ТАҢДАҒЫ ЖӘНЕ ТАРИХИ РЕТРОСПЕКТИВАДАҒЫ ФИЛОСОФИЯ

«ҮКІМ ШЫҒАРУ ҚАБІЛЕТТЕРІНІҢ» ДИАЛЕКТИКАЛЫҚ СИПАТЫ

Том 79 № 3 (2022), ҚАЗІРГІ ТАҢДАҒЫ ЖӘНЕ ТАРИХИ РЕТРОСПЕКТИВАДАҒЫ ФИЛОСОФИЯ
Том 79 № 3 (2022)
2022-09-30

Аңдатпа

Мақалада Кант философиясында көрсетілгендей «пайымдау қабілетінің» диалектикалық табиғаты талданады. «Пайымдау қабілеті» – бұл таза нақты ойлау ретінде, жалпы ережені белгілі бір іске қолданудың тәуелсіз ізденісінің өзі, сондықтан жалпы, жеке және жекенің диалектикасы сөзсіз
болады. Демек, «пайымдау қабілеті» адам ақыл-ойының тереңінде дұрыс диалектикалық ойлау түрінің бар екендігін айғақтайды. Адамның моральдық өзін-өзі анықтауындағы «пайымдау қабілетінің» жұмысы қарастырылады. «Пайымдау қабілетін» қалыптастырудың философиялық-педагогикалық мәніне назар аударылады.
Түйін сөздер: ойлау, пайымдау қабілеті, диалектика, абстрактылы, нақтылық, категориялар, педагогика.