МӘДЕНИЕТ. ҚҰНДЫЛЫҚТАР ЖӘНЕ МӘДЕНИЕТАРАЛЫҚ БАЙЛАНЫС

ОНТОЛОГИЧЕСКИЕ ОСНОВАНИЯ КУЛЬТУРО-ЦИВИЛИЗАЦИОННОЙ АНТИТЕТИКИ В ИСТОРИЧЕСКОМ ПРОЦЕССЕ

Том 76 № 4 (2021), МӘДЕНИЕТ. ҚҰНДЫЛЫҚТАР ЖӘНЕ МӘДЕНИЕТАРАЛЫҚ БАЙЛАНЫС
Том 76 № 4 (2021)
2021-12-25

Аңдатпа

Мақалада автордың мәдениет пен өркениет арасындағы өзара байланысы мәселесінің түсіндірмесі қарастырылады. Осы түсіндірмеге сәйкес, адамзат Тарихының басынан бастап, тұтастай алғанда, Қоғамда екі қарама-қарсы интенция: бірі – адам мен адамдар арасындағы қарым-қатынастың ештеңкемен шектелмеген дамуына, ал екіншісі – қол жеткізген және апробацияланғанды сақтау мен тұрақтандыруға байланысты қалыптасты. Бұли нтенциялар тенденцияға айналуда, нәтижесінде жалпы қоғамда екі тұрақты өлшем қалыптасады – әлеуметтік шексіздік пен шектеуліге бағытталған және салыстырмалы түрде өзіне жабылған Қоғам. Әлеуметтік-мәдени және өркениеттік-әлеуметтік өлшемдердің қатар өмір сүруі туралы айтуға болады. Бұл өлшемдер бір-бірінен азайтылмайды және бір-бірінен шығарылмайды. Тарихтың белгілі бір кезеңінде онтологиялық инверсия пайда болады: олардың арасындағы қарым-қатынас өзгереді. Содан бері Тарихта қоғамдық өлшем әлеуметтік өлшемге үстемдік етеді. Соңғысы біріншісінің құрылымдарының көпқабатты қабаттары астында бар және жүзеге асады.

Түйін сөздер: Мәдениет, Өркениет, Макрокосмос, Микрокосмос, Адам, Қоғам, Тарих, мәдени-әлеуметтік өлшем, өркениеттік-әлеуметтік өлшем, онтологиялық инверсия.