Аңдатпа

Жасанды интеллект жүйелерін құру үшін қажетті теориялық және әдіснамалық ресурстардың бірі субъективті шындықтың қасақана құрылымдарын феноменологиялық зерттеу болып табылады. Мақалада субъективтіліктің классикалық феноменологиясының принциптерінің қысқаша мазмұны келтірілген және оларды жалпы жасанды интеллекттің когнитивті архитектурасын құру жобаларының бірінде қолдануға талдау жасалады. Э. Гуссерльдің феноменологиясында трансцендентальды субъективтіліктің қасақана құрылымдары шындықтың онтологиялық және семантикалық негізі мәртебесіне ие. Алайда, Э. Гуссерль тұжырымдамасында бұл құрылымдар трансцендентальды таза сана өрісінің имманентті байланыстары ретінде түсіндіріледі. Гегель үшін сана формаларының құрылымы адамзаттың жиынтық рухани мәдениетінің дамуын құрайды. Өзін-өзі тану тәжірибесінің негізгі, негізгі фактісі-бұл cogito емес, бірақ болмыстың-өзі үшін және болмыстың-басқа үшін-қатынасы. Менің болмысымда мен екіншісіне тәуелдімін, оның шоғырлануындағы менің санам басқа санамен делдал болуы керек.

Гегельдің субъективтілік феноменологиясына көзқарасы және оның сананы қалыптастырудағы рөлі roboergosum жасанды интеллект жүйесін құрудың халықаралық жобасында субъективтіліктің когнитивті архитектурасын құру тұжырымдамасының философиялық негіздемесі ретінде қарастырылуы мүмкін. Бұл жобада объектілердің объективті қасиеттері осы объектілермен мүмкін болатын әрекеттер арқылы анықталады. Табысты бірлескен іс-қимыл үшін өзара әрекеттесу агенттері өздерінің ниеттерін, жоспарларын, мақсаттары мен әрекеттерін үйлестіре білуі керек. Дәл осы процесте өзін қоршаған ортадан өзгеше деп қабылдау пайда болады-бұл адамның өзін-өзі тануының және оның роботтық моделінің негізі. Жобаны әзірлеушілер өздерінің жобаларында Роботтар сана мен өзін-өзі тануға ие болады, әлемнің ішкі модельдерін құру, ойлау және ойлау, өзін-өзі бақылау, мақсат қою және мотивация қабілеттерін қалыптастырады, не болып жатқанын түсінуге қол жеткізеді және т.б. мақалада антропоморфизмнің бұл түрі тек дискурстың метафоралық тілі ретінде рұқсат етіледі деген қорытынды жасалады. Шындығында, біз жасанды интеллекттің когнитивті архитектурасында адамның жоғары психикалық функцияларын (перцептивті, танымдық, аффективті, болжамдық) модельдеу туралы айтуымыз керек. Интеграцияланған субъективтіліктің осы түрінің құрылымдарын қалыптастыруда шешуші рөл роботтың іс-әрекетін адамның іс-әрекетімен үйлестіру негізінде жасанды интеллектті оқыту процесіне беріледі.

Түйін сөздер: субъективтілік, феноменология, жасанды интеллект, когнитивті сәулет, сана, робот