DOI:
Профессор Сардар біздің заманымыздың күрделілігі мен қайшылықтарын түсінуге көмектесу үшін «Қалыпты уақыттан кейінгі уақыт» терминін енгізді. Қарама-қайшылықтардың бірі - біз үнемі жойып жатқан планетада өмір сүреміз. Мұны қалай өзгертуге болатыны тек миллиард долларлық мәселе емес, бұл өмірлік маңызды мәселе. Экологиялық дағдарысты шешу біздің ұрпақ үшін маңызды мәселе, бірақ қоғамның табиғатқа деген көзқарасын қалай өзгертуге болады және экологиялық мәдениетті күнделікті өмірге қалай енгізуге болады? Сардар және басқа да көптеген зерттеушілер экологиялық жағдайды жақсарту рухани құндылықтарды жаңғыртуға байланысты деп есептейді. Профессор Сардардың айтуынша, ғылымның, діннің және әрқайсымыздың күш-жігеріміз жалпыадамзаттық өркендеуге бағытталған. Осы орайда жас ұрпаққа рухани-адамгершілік білім мен тәрбие беру мәселелері бұрынғыдан да өзекті болып отыр. Бұл мақаланың мақсаты – Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы (ТМД) аймағындағы экологиялық дискурс пен негізгі діни әдет-ғұрыптарды жан-жақты талдау. Қазіргі заманғы ғылыми басылымдарға, діни мәтіндерге және ғылыми әдебиеттерге жүйелі шолу жасау бұл дәстүрлердің экологиялық мәдениетті және оның дүниетанымындағы рөлін қалай тұжырымдайтынын жан-жақты түсінуге көмектеседі. Бұл қазіргі заманғы экологиялық мәселелерге жалпы қоғамның жауаптарын тереңірек талдауға мүмкіндік береді. Осы әртүрлі көзқарастарды талдай отырып, біз бұл дәстүрлердің экологиялық мәдениетті және оның дүниетанымындағы рөлін қалай тұжырымдайтынын түсінуге тырысамыз. Бұл мақала қазіргі заманғы экологиялық мәселелерге қоғамның жауаптарын зерттейді, тұрақты дамуды қамтамасыз ету үшін рухани-адамгершілік білім беруді дамытудың негіздемесін береді және олардың ілімдерін мектептегі білім беру арқылы тұрақтылықты және қоршаған ортаны қорғауды ілгерілету үшін қалай пайдалануға болатынын талқылайды. Материалға шолу жасай отырып, мақалада біздің бәрімізге, соның ішінде құрметті аудиторияға саналы жас ұрпақты қалыптастыру үшін рухани-адамгершілік тәрбиені енгізу қажет деген қорытынды жасалады.
Түйін сөздер: Ислам, Христиан діні, Постнормальді заман, негізгі құндылықтар,
дін, экология.