CАЯСАТ ЖӘНЕ ЖАҺАНДЫҚ ҮРДІСТЕР

ЖАҺАНДЫҚ ӘЛЕМДІК ҮДЕРІСТЕР КОНТЕКСІНДЕГІ МЕМЛЕКЕТ ПЕН ҚОҒАМНЫҢ ТҰРАҚТЫ ДАМУЫ

Том 77 № 1 (2022), CАЯСАТ ЖӘНЕ ЖАҺАНДЫҚ ҮРДІСТЕР
Том 77 № 1 (2022)
2022-03-25

Аңдатпа

Мақала әлемде болып жатқан жаһандық үдерістер контексінде мемлекет пен қоғамның тұрақты даму мәселелерін зерттеуге арналған. Автор әлемдегі экономикалық және әлеуметтік-саяси процестердің қазіргі заманғы дамуы тұрақсыздық жағдайымен сипатталатынын атап өтті. Экономика саласында мерзімді қаржы-экономикалық дағдарыстар тән. Бір кездері планетаның әртүрлі бұрыштарында саяси дағдарысқа айналатын жаһандық әлеуметтік дағдарыстың теориялық тұжырымдамалары шындыққа айналды. Бүгінгі таңда адамзат биосфераны тұтынушылық, негізсіз пайдаланудың құрбаны болған экология жағдайына алаңдайды. Бұл кезеңде тұрақты дамудың проблемалары мен перспективаларын зерттеу (ТД) бүгінде үлкен өзектілік пен маңыздылықты білдіреді.

Әдетте, зерттеушілердің көпшілігі ТД мәселелерін қарастырған кезде экология, әлеуметтік-саяси, экономикалық және мәдени сияқты қазіргі әлемнің салаларын ажыратады.

"ТД" қамтамасыз етуге әсер ететін факторларды талдау негізінде автор барлық зерттеулерге белгілі бір қоғамдастықтың тұрақты жағдайына емес, осы қоғамдастықтың өмір сүруін қамтамасыз ететін сапалы өзгерістерді жүзеге асыру әлеуетіне назар аудару тән деп санайды.

Өз кезегінде ТД-ны практикалық іске асыру мәселелері "Мыңжылдық даму мақсаттарына" қол жеткізуге бағытталған тәуекелдер мен қауіпсіздікті басқарудың тиімді тетіктерін зерттеуді және әзірлеуді талап етеді.  Автор өз мақаласында қазіргі тұрақты даму Тұжырымдамасы адамзатты мемлекетаралық қатынастарда олардың арасындағы соғыстардың басталуына әкелетін біркелкі емес өсу экономикасынан қалай қорғауға болатындығына жауап бермейтінін және ел ішіндегі кірістердің байлар мен кедейлер арасында біркелкі емес, біржақты бөлінуі ішкі саяси жағдайдың тұрақсыздануына әкелетінін баса айтады.

Бүгінгі күннің уақыты мен нақтылығы, қазіргі заманның сын-қатерлері Йоханнесбургтегі 2002 жылғы іс-қимыл жоспарында айқындалған елдер мен халықтардың тұрақты дамуының өлшемдері мен тетіктерін әзірлеуде жаңа тәсілдерді талап етеді.

Түйін сөздер: тұрақты даму, мәдениет, мемлекет, қоғам.